Dr Marina Ban tokom izlaganja o crnogorskom muzičkom nasljeđu (foto: Sanja Drakulić)
Akademija za umjetnost i kulturu ugostila crnogorskoga profesora i kompozitora Senada Gačevića i posvetila dvodnevni simpozijum crnogorskoj muzici
Koncert-simpozijum „Glazba s adresom: Crna Gora“ održan je 10. i 11. decembra u Salonu osječke Akademije za umjetnost i kulturu. Kompozitor Senad Gačević i harmonikaš Safet Drljan predstavili su crnogorsku muziku iz prve ruke, a svoje viđenje specifičnosti i zanimljivosti vezanih uz crnogorsku muziku izlagali su domaćini. Ispred Zajednice Crnogoraca Osječko-baranjske županije, prisustvovala je Petra Sekulić, takođe studentica Akademije.
Gačević je 10. decembra održao i masterclass iz kompozicije, a Drljan predavanje o harmonici. Simpozijum je otvorio viši umjetnički saradnik Marko Sesar, koji je i sam u više navrata gostovao u Crnoj Gori s tamburaškim ansamblima. Opširno je govorio o tamburaškoj praksi u Crnoj Gori komparirajući hrvatska i crnogorska tamburaška kretanja kroz povijest i danas, uz zaključak da specifičnost tamburaškog umijeća kao zanimanja iziskuje poseban pristup u obrazovanju mladih tamburaša u Crnoj Gori, baš kao što je to slučaj u Hrvatskoj. Izlaganje studenta teorije muzike Kristijana Granića o guslama prikazalo je ne samo gusle kao crnogorski instrument, već i dinarski, odnosno hrvatski. Gitaristice Lucija Starek i Nika Kovačić proučile su i predstavile gitarsku pedagogiju u Crnoj Gori i svjetski poznate crnogorske gitariste. Simpozijum je zaokružila dr Marina Ban, dugogodišnja radio urednica, iscrpnim izlaganjem o crnogorskom muzičkom nasljeđu, i to u svim muzičkim sferama – od tradicijske, preko umjetničke ozbiljne muzike, pa do najmodernijih žanrova, čak i pjesama za Eurosong.
Tokom simpozijuma posebno je su bile vrijedni izlaganje, diskusije i komentari profesora Gačevića, kao jednog od aktera svjedoka vremena i događanja u crnogorskoj muzičkoj kulturi u proteklih 30 godina. Na skupu je ocijenjeno da su elementi – poput intonacijske i ritmičke odrješitosti te oslobođenih melodija koje odjekuju u prirodi, polifona protkanost, savremeni izraz koji nikad nije odbojan, mudro baratanje muzičkim sredstvima – kod Gačevića ujedinjeni u znalačkoj instrumentaciji. Djelo koje je kompozitor u svom izlaganju posebno izdvojio bilo je „RE – mi – ni – scencije“, za gudački orkestar, udaraljke i celestu.
Tokom simpozijuma izveden je i koncert harmonikaša Drljana. Drljan je diplomirao je kod Radomira Tomića u Kragujevcu, a usavršavao se kod legendarnih harmonikaša kao što su Juri Šiškin, Vječeslav Semjonov, Peter Gerter, Mika Vairinen, Vojin Vasović i drugi. Osim izvođenja klasičnih kompozicija, bavi se obradama izvornih narodnih pjesama, unoseći svoj lični pečat u obrade na koje publika ne ostaje ravnodušna. Koncertni program atraktivnog naziva „Glazba iz kneževa dvora“ premijerno je izveden u okviru IV selekcije „bARS“ ovogodišnjeg „Barskog godišnjaka“. Na početku osječkog koncerta Drljan je svirao četiri kompozicije – R.Slepinger: „Marš Kralja Nikole“, L. Tabakča: „Gloria al Montenegro“, L.Minkus: „Roksana“ i Š.Ognjenović: „Crnogorka“, koje su izvođene na dvoru crnogorskog princa Nikole. Izvorno su to tri klavirske kompozicije, dok je „Roksana“ preuzeta iz istoimenog baleta, a za harmoniku ih je priredio i obradio Senad Gačević. Drljanova obrada crnogorske narodne pjesme “Još ne sviće rujna zora” je izazvala gromoglasan aplauz. Naime, vrlo rijetko se čuje kako izvođač izvodi vlastitu skladbu. U slučaju Safeta Drljana skladateljski talent nimalo ne zaostaje za sviračkim. Publika je od tada pa do kraja koncerta nakon svake skladbe i uzvikivala uz pljesak. Drljan je virtuozno i s lakoćom širio muzičku lepezu efektnih komada: “Romance” F. Angelisa, “Asturias” I. Albéniza, “Tango pour Claude” R. Galliana s krunom na kraju i najopsežnijim djelom te večeri “Introduction et Rondo capriccioso” op. 28 C. Saint-Saënsa. Dugotrajni aplauz se pretvorio i u ovacije. Maestro je odsvirao Valcer br.2 D. Šostakoviča za bis i zahvalio publici.
Koncert-simpozijum „Glazba s adresom: Crna Gora“ uveliko je doprinio razumijevanju fenomena geografije muzike, a učesnici su saglasni u stavu da crnogorska muzika itekako ima svoj prepoznatljiv geografski identitet, koji treba da služi za ponos i prepoznavanje crnogorske kulture.
