Foto Credit: Carsten Koall/dpa
Berlin – Život Jevreja u evropskim državama poslije Drugoga svjetskog rata i iskustva bijega, proćerivanja, samospoznaje i obnove – teme su izložbe koja će u Berlinu biti otvorena u četvrtak.
Izložba “Naša hrabrost. Jevreji u Evropi 1945–1948” je pozajmica iz Jevrejskoga muzeja u Frankfurtu. Direktorka berlinskoga “Dokumentacionog centra bijeg, proćerivanje i pomirenje,” koji priređuje izložbu, kaže da je proćerivanje jevrejskoga stanovništva iz Evrope “generalno premalo predstavljeno poglavlje novije istorije.”
Izložba u Berlinu je doprinos rasvijetljavanju toga perioda, rekla je Gundula Bavendam.
Centar kojim Bavendamova rukovodi je inače dugo osporavan zbog stalne postavke posvećene stradanju miliona Njemaca poslije rata. Bila se povela žučna rasprava – treba li sudbina Njemaca poslije Drugoga svjetskog rata da bude glavna tema. U Poljskoj je bilo najviše strahova da će Njemci sebe proglasiti žrtvom i skrenuti pažnju sa sopstvene krivice.
Izložba o poslijeratnoj sudbini Jevreja je strukturirana tako da pokazuje sedam evropskih gradova, što treba da prikaže šarolikost njihovoga života od 1945. do 1948. godine
Bjalistok u Poljskoj primjer je mjesta koje je bilo centar jevrejskoga života, a đe je poslije holokausta i početka komunizma propala obnova jevrejske zajednice. Đeržonjov je, s druge strane, grad koji je u tim godinama smatran “poljskim Jerusalimom.”
Budimpešta je prikazana kao “grad preživjelih,” a Bari kao prolazna stanica evropskih Jevreja na putu za Palestinu.
U istočnome Berlinu Jevreji su u poslijeratnim godinama pokušali da izgrade socijalističku zadrugu. Izložba tu pokazuje i primjer kako su simboli diskriminacije postajali sopstvena suprotnost. Tako su u to vrijeme mogle da se kupe značke sa Davidovom zvijezdom kojima su pripadnici jevrejskih zajednica demonstrirali svoju novu samosvijest.
Autor: Gerd Roth (Berlin); prevodilac: Vladimir Tintor (Beograd)
